انفجار پرتو گاما GRB 221009A با انرژی تا 18 ترالکترون ولت در گسیل نور، قوی ترین انفجار پرتو گاما در کل تاریخ مشاهدات در نظر گرفته می شود. اخترشناسان آن را به عنوان یک رویداد در 1000 سال یک بار طبقه بندی کردند.
بر اساس تجزیه و تحلیل دانشمندان، این انفجار استثنایی نور همه قوانین ممکن را زیر پا می گذارد - منحنی درخشش پس از آن با توصیفات نظری در مورد ظاهر آن مطابقت ندارد. بنابراین می توانیم فرض کنیم که چیزی منحصر به فرد در مورد GRB 221009A وجود دارد.
انفجارهای پرتو گاما قوی ترین انفجارها هستند جهان، که در حداکثر چند ثانیه انرژی بیشتری نسبت به خورشید ما در 10 میلیارد سال آزاد می کند. آنها معمولاً در اثر فاجعه‌هایی مانند انفجارهای ابرنواختر و ابرنواختر یا برخورد بین سیستم‌های دوتایی که حداقل یک ستاره نوترونی را درگیر می‌کنند، ایجاد می‌شوند.
در ابتدا تصور می شد GRB 221009A یک انفجار ضعیف از اشعه ایکس از یک منبع نسبتاً نزدیک است، اما مشاهدات بیشتر نشان داد که انفجار نور از فاصله بسیار دورتر از آنچه قبلاً تصور می شد - 2,4 میلیارد سال نوری - آمده است. اولا، هنوز هم آن را به یکی از نزدیکترین کشف شده تبدیل می کند انفجار اشعه گاماو ثانیاً، معلوم می شود که بسیار قدرتمندتر از آن چیزی است که ستاره شناسان تصمیم گرفته بودند.
به مدت 73 روز پس از اولین کشف، ستاره شناسان آن را مشاهده کردند و تکامل آن را دنبال کردند درخشش منحنی. پس از 70 روز، این فرآیند باید به حالت تعلیق در می آمد زیرا درخشش پس از آن در پشت خورشید حرکت می کرد، اما باید به زودی دوباره ظاهر شود.
در مطالعه ای که توسط مایا ویلیامز از دانشگاه ایالتی پن انجام شد، ستاره شناسان دریافتند که درخشش پس از اشعه ایکس GRB 221009A بلافاصله پس از انفجار یک مرتبه قدر درخشان تر از همیشه توسط رصدخانه مداری سوئیفت بود. در شبیه‌سازی فلاش‌هایی که به‌طور تصادفی تولید می‌شوند، تنها یک مورد از هر 10 به همان اندازه قدرتمند بود. طبق محاسبات تیم، این ویژگی های ترکیبی GRB 221009A است که آن را در واقع بسیار نادر می کند. آنها می نویسند: "طبق برآوردهای ما، انفجارهایی به اندازه GRB 221009A پرانرژی و نزدیک به ما با فرکانس تقریباً 1 بار در هر 1000 سال رخ می دهد و این امر را به یک احتمال واقعاً خارق العاده تبدیل می کند و بعید است که دوباره در طول زندگی ما تکرار شود." .
چیزی که GRB ها را واقعاً خاص می کند، پویایی نور پسین است که در تئوری استاندارد نمی گنجد. فوران پرتو گاما معمولاً با درخشش الکترون هایی همراه است که با سرعتی نزدیک به سرعت نور حرکت می کنند. این پدیده نامیده می شود تابش سنکروترون. ستاره شناسان می گویند که در مورد GRB 221009A، پس درخشش ساختار پیچیده تری از جت ها را نشان می دهد.
تیم دیگری از اخترشناسان پیشنهاد می‌کنند که این درخشش عجیب و غریب ممکن است به این معنی باشد که منبع دیگری از تابش سنکروترون را در خود جای داده است. مطالعه سوم نشان داد که درخشش پس از آن دارای برخی از ویژگی‌هایی نیست که در یک انفجار ابرنواختری انتظار می‌رود. این می تواند به این معنی باشد که بیشتر انرژی GRB 221009A در جت صرف شده و هیچ اثری برای نشان دادن انفجار ستاره باقی نگذاشته است. انتظار می‌رود که تابش پس از آن به زودی دوباره از پشت خورشید ظاهر شود و اخترشناسان به کار خود برای رسیدن به انتهای آن ادامه خواهند داد.
همچنین جالب: