تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) اولین شواهدی را یافته است که نشان میدهد میلیونها ستاره پرجرم، با جرم ۱۰۰۰۰ برابر خورشید، ممکن است در سپیدهدم کیهان در کمین باشند.
این ستارگان که تنها 440 میلیون سال پس از انفجار بزرگ متولد شده اند، می توانند چگونگی کاشت جهان ما با عناصر سنگین را روشن کنند. محققانی که به این ستارگان غول پیکر "هیولاهای آسمانی" لقب داده بودند، یافته های خود را در 5 ماه مه در این مجله منتشر کردند. ستاره شناسی و استروفی فیزیک.
کورین شاربونل، سرپرست تیم تحقیق، استاد نجوم در دانشگاه ژنو در سوئیس، گفت: «امروز، به لطف دادههای جمعآوریشده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب، ما معتقدیم که اولین سرنخ از حضور این ستارههای خارقالعاده را یافتهایم.»
محققان نشانههای شیمیایی ستارگان غولپیکر را در خوشههای کروی پیدا کردهاند - خوشههایی متشکل از دهها هزار تا میلیونها ستاره فشرده، که بسیاری از آنها از قدیمیترین ستارههایی هستند که تاکنون در جهان ما شکل گرفتهاند. حدود 180 خوشه کروی در کهکشان راه شیری ما قرار دارند و از آنجایی که آنها بسیار قدیمی هستند، پنجره هایی را در طول زمان در اولین سال های جهان ما در اختیار ستاره شناسان قرار می دهند.
به طور اسرارآمیز، برخی از ستارگان در این خوشه ها دارای نسبت های متفاوتی از عناصر (اکسیژن، نیتروژن، سدیم و آلومینیوم) هستند، حتی اگر آنها در همان زمان و از همان ابرهای گاز و غبار 13,4 میلیارد سال پیش تشکیل شده اند.
ستاره شناسان معتقدند که چنین تنوعی از عناصر را می توان با وجود ستارگان بسیار پرجرم توضیح داد - غول های کیهانی متولد شده در شرایط چگال تر کیهان اولیه، که سوخت خود را در دمای بسیار بالاتر می سوزاندند و عناصر سنگین تری را تشکیل می دهند که بعداً ستاره های کوچکتر را "آلوده" می کنند. (که معمولا از عناصر بسیار سبکتر تشکیل شده است).
اما یافتن این ستاره ها آسان نبود. غول های آتشین که 5 تا 000 برابر خورشید ما هستند، در دمای 10 میلیون درجه فارنهایت (000 میلیون درجه سانتیگراد) سوختند. از آنجایی که ستارگان بزرگتر، درخشانتر و داغتر سریعتر از بین میروند، این هیولاهای کیهانی مدتهاست که در انفجارهای بسیار قدرتمندی به نام هایپرنووا نابود شدهاند.
خوشه های کروی 10 تا 13 میلیارد سال سن دارند، در حالی که ابرنواخترها حداکثر دو میلیون سال عمر دارند. بنابراین، آنها خیلی زود از آن دسته از خوشه هایی که اکنون قابل مشاهده هستند ناپدید شدند. فقط آثار غیرمستقیم باقی مانده است.
محققان برای شناسایی بقایای شیمیایی پراکنده هیولاهای باستانی، دوربین مادون قرمز JWST را به سمت کهکشان GN-z11، یکی از دورترین و قدیمی ترین کهکشان های کشف شده، که در فاصله 13,3 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد، گرفتند. مواد شیمیایی مختلف نور را در فرکانسهای مختلف جذب و ساطع میکنند، بنابراین با شکستن نوری که از خوشههای کروی مختلف موجود در GN-z11 میآید، ستارهشناسان دریافتند که ستارگان آن نهتنها به شدت بستهشدهاند، بلکه با سطوح بالایی از نیتروژن نیز احاطه شدهاند.
شاربونل میگوید: «حضور قوی نیتروژن را فقط میتوان با سوزاندن هیدروژن در دماهای بسیار بالا که فقط هسته ستارگان پرجرم میتواند به آن برسد، توضیح داد.
پس از یافتن اولین سرنخها درباره هیولاهای آسمان، محققان خوشههای کروی بیشتری را در کهکشانهای بیشتری مطالعه خواهند کرد تا ببینند آیا کشف آنها باید در جای دیگری باشد یا خیر.
همچنین بخوانید: